Het humanistisch verhaal onder de loep: posthumanistische perspectieven
Tijdens het Humanistisch Café van 4 april 2024 ontvingen de aanwezigen van Floor Basten een verhelderende lezing over posthumanisme. Je kunt de volledige lezing teruglezen op de website. Hieronder kun je een beknopte samenvatting lezen van de avond en de lezing van Floor.
Floor opende het gesprek met een verhelderende introductie, waarin ze de term ‘posthumanisme’ definieerde en de relatie met het humanisme verkende. In haar betoog benadrukte ze het belang van het begrijpen van posthumanisme buiten de academische kaders. Ze wees erop dat posthumanisme niet alleen een intellectuele discussie is, maar ook relevante implicaties heeft voor bredere maatschappelijke vraagstukken.
Ze begon met het uiteenzetten van wat posthumanisme niet is, met name het idee van het verbeteren van de mens door technologische middelen, wat eerder onder transhumanisme valt. Vervolgens plaatste ze het humanisme als een reactie op concepten die de mens als centraal punt buiten beschouwing laten en benadrukte de waarden van vrijheid, autonomie en vooruitgang die inherent zijn aan het humanistische gedachtegoed.
Een van de kritieken die ze op het humanisme uitoefende, was de nadruk op het ego en de reductie van menselijke ervaring tot cognitie, met verwaarlozing van het lichamelijke en de bredere verbondenheid met de wereld. Ze betoogde dat het posthumanisme een breder interpretatiekader biedt, waarbij niet alleen de mens centraal staat, maar ook de dynamische relaties tussen individuen, hun omgeving en andere levensvormen worden erkend.
Ze benadrukte de waarde van decentratie en variatie in het posthumanistische perspectief, waarbij ze pleitte voor een holistischer benadering van de mens en zijn plaats in de wereld. Ze benadrukte dat posthumanisme een uitnodiging is om de verbeelding te prikkelen en het denken te verbreden.
Tot slot bedankte ze haar publiek voor hun betrokkenheid en discussie. Ze verwees naar verschillende bronnen die haar lezing ondersteunden en moedigde verder onderzoek naar posthumanisme aan, zowel binnen als buiten het onderwijs.
Nawoord van Floor Basten
Veel dank voor jullie belangstelling en het geanimeerde gesprek naar aanleiding van mijn verhaal en jullie vragen, ervaringen en toevoegingen. Ik realiseer me dat we veel stil hebben gestaan bij het onderwijs. Dat komt deels door mijn professionele achtergrond in het werken met schoolleiders, maar deels ook doordat ik denk dat onderwijs nooit neutraal is en daarmee een serieus te nemen ingrediënt is voor veranderingen voor de toekomst en toekomstige veranderingen. En tegelijkertijd hoeven we ons ook niet tot het onderwijs te beperken.
In mijn lezing heb ik een aantal bronnen aangehaald. Zo even uit mijn hoofd waren dat met de hierboven genoemde tezamen: Regels van het mensenpark van Peter Sloterdijk, The dawn of everything van David Graeber en David Wengrow, Beyond Nature and Culture van Philippe Descola, Vos en ik van Catherine Raven, How the world thinks van Julian Baggini.
Verder heb ik voor veel van mijn lezing geput uit eerder werk, zoals:
Daarmee bleef mijn lezing misschien wat inleidend, maar dat leek me passend gezien de uitnodiging. Wie meer met mij van gedachten wil wisselen of graag op de hoogte blijft van verdere posthumanistische capriolen, kan contact met mij opnemen via [email protected] en ik ben ook te vinden op LinkedIn. Wellicht tot ziens dus!
